Un, im, il, dis, mis ႏွင့္ ေ႐ွ႕ဆက္ အမ်ိဳးမ်ိဳး (Un, im, il, dis, mis and all that by Guy Perring)

အဂၤလိပ္ဘာသာစကားမွာ စကားလံုး ဖြဲ႕စည္းဖို႕ ေ႐ွ႕ဆက္ေနာက္ဆက္ေတြကို သံုးပါတယ္။ ေနာက္ဆက္ (Suffix) ဆိုတာ မူတည္စကားလံုးရဲ႕ ေနာက္က ဆက္ပါတယ္။ ေ႐ွ႕ဆက္ေတြကေတာ့ တည္ပုဒ္ရဲ႕ ေ႐ွ႕မွာ ထည့္ရပါတယ္။ ေနာက္ဆက္ေတြကေတာ့ တည္ပုဒ္ရဲ႕ ေနာက္က ထည့္ရပါတယ္။ ေ႐ွ႕ဆက္ေတြကို အရင္ ေလ့လာၾကည့္ပါမယ္။

ဥပမာ invest (ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသည္) ဆိုတဲ့ တည္ပုဒ္ကို ၾကည့္ပါ။ ေ႐ွ႕ဆက္ dis (ဆန္႕က်င္ဘက္ျပ) ကို ထည့္ျခင္းျဖင့္ disinvest ဆိုတဲ့ စကားလံုးသစ္ ျဖစ္လာပါတယ္။ ရင္းႏွီးေငြကို ျပန္လည္ထုတ္ယူသည္ လို႕ ဆိုလိုပါတယ္။ ေ႐ွ႕ဆက္ေတြဟာ သီးျခားမရပ္တည္ႏိုင္ဘူး၊ တည္ပုဒ္ရဲ႕ အဓိပၸာယ္ကို ေျပာင္းလဲေပးတာသာ ျဖစ္တယ္။

un, in, im, ir နဲ႕ il လိုမ်ိဳး ေ႐ွ႕ဆက္ေတြ အမ်ားအျပားဟာ မ႐ွိ၊ မျဖစ္၊ မလုပ္ စသည္ျဖင့္ အဓိပၸာယ္ရတဲ့ ဆန္႕က်င္ဘက္ျပ ေ႐ွ႕ဆက္ေတြျဖစ္ပါတယ္။

ေအာက္ေဖာ္ျပပါ စကားလံုးေတြကို ၾကည့္ၿပီး ဆန္႕က်င္ဘက္အဓိပၸာယ္ရေစဖို႕ သင့္ေတာ္တဲ့ ေ႐ွ႕ဆက္ကို ေ႐ြးထည့္ၾကည့္ပါ။

__legal (ဥပေဒႏွင့္အညီျဖစ္ေသာ)
__possible (ျဖစ္ႏိုင္ေသာ)
__clear (႐ွင္းလင္းေသာ)
__formal (တရား၀င္ ခန္႕ခန္႕ျငားျငားျဖစ္ေသာ)
__regular (ပံုမွန္ျဖစ္ေသာ)

အေျဖမွန္ေတြကေတာ့ illegal, impossible, unclear, informal နဲ႕ irregular တို႕ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ တကယ္ေတာ့ ပံုေသနည္းနဲ႕ မွတ္ရင္ မွားတတ္ပါတယ္။ အဓိပၸာယ္နဲ႕ အသံထြက္ေတြကို မွတ္မိေအာင္ ေလ့လာမွတ္သားျခင္းသာလွ်င္ အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္း ျဖစ္ပါတယ္။
ေ႐ွ႕ဆက္ Sub ကေတာ့ ေအာက္မွာ လို႕ အဓိပၸာယ္ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင sub + marine (ေအာက္+အဏၰ၀ါ) ဆိုရင္ submarine ေရငုပ္သေဘၤာ ျဖစ္သြားပါတယ္။
ေ႐ွ႕ဆက္ Pre ကေတာ့ မတိုင္မီ လို႕ အဓိပၸာယ္ရပါတယ္။

ဥပမာ - Paul McCartney’s failure to sign a pre-nuptial agreement has led to a potentially expensive divorce settlement. ေပါလ္ မက္ကာတနီဟာ လက္မထပ္မီ သေဘာတူညီခ်က္ လက္မွတ္မထိုးထားမိခဲ့တာေၾကာင့္ ကြာ႐ွင္းဖို႕ လုပ္တဲ့အခါ ေငြကုန္ေၾကးက်မ်ားတဲ့ ေျဖ႐ွင္းခ်က္ ျဖစ္သြားဖို႕ အလားအလာ ႐ွိပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ Nuptial ဆိုတာ လက္ထပ္ျခင္းလို႕ အဓိပၸာယ္ရတဲ့ စာဟန္အသံုးအႏႈန္းျဖစ္ပါတယ္။ pre-nuptial agreement ဆိုတာ လင္မယား ကြာ႐ွင္းမႈ ျဖစ္ခဲ့သည္႐ွိေသာ္ ေငြေၾကးဥစၥာစည္းစိမ္ေတြကို ဘယ္လို ခြဲေ၀မလဲဆိုၿပီး သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ထားတာကို ဆိုပါတယ္။ “pre-nuptial” ဆိုတဲ့ စကားလံုးမွာ မ်ဥ္းတို ့hyphen ထည့္သံုးရေၾကာင္း သတိျပဳပါ။ အသစ္ေပၚေပါက္လာတဲ့ စကားလံုးေတြမွာ အဲဒီလိုဘဲ မ်ဥ္းတို hyphen ထည့္သံုးရတတ္ပါတယ္။
ေ႐ွ႕ဆက္ mis ကေတာ့ မွားယြင္းစြာ သို႕မဟုတ္ ဆိုး႐ြားစြာလို႕ အဓိပၸာယ္ရတယ္။

• The board was misinformed about the extent of losses of its American subsidiary
  အေမရိကန္က လက္ေအာက္ခံ ကုမၸဏီမွာ အ႐ံႈးေပၚေနတာေတြရဲ႕ အတုိင္းအတာကို ဘုတ္အဖြဲ႕က အမွန္အတိုင္း မသိဘူး။

အဲဒီဥပမာမွာ ဘုတ္အဖြဲ႕ကို မမွန္တာေတြ ေျပာထားတယ္လို႕ ဆိုလိုပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ misinformation အျပင္ disinformation ဆုိတဲ့ စကားလံုးလည္း ႐ွိတယ္။ လိမ္ညာလွည့္ျဖားလိုတဲ့ ေျပာဆိုမႈလို႕ ဆိုလိုတယ္။ “Information” ဆိုတဲ့ တည္ပုဒ္တစ္ခုထဲေပမယ့္ တြဲလို႕ရတဲ့ ေ႐ွ႕ဆက္ေတြကေတာ့ တစ္ခုမက ႐ွိပါတယ္။
ေ႐ွ႕ဆက္ေတြရဲ႕ စာလံုးေပါင္းကေတာ့ သာမန္အားျဖင့္ အေျပာင္းအလဲ မ႐ွိတတ္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ all- ေ႐ွ႕ဆက္ကေတာ့ altogether နဲ႕ always လို စကားလံုးမ်ိဳးေတြမွာ ‘L’ တစ္လံုး ျပဳတ္ပါတယ္။
ေအာက္ေဖာ္ျပပါ အသံုးမ်ားတဲ့ ေ႐ွ႕ဆက္ေတြ စာရင္းကို ၾကည့္ၿပီး ကြင္းခတ္ေဖာ္ျပထားတဲ့ အဓိပၸာယ္ေတြကေန တည္ပုဒ္ကို ခန္႕မွန္းၾကည့္ပါ။

• Anti_____________ (hates the company of other people)
  အျခားသူေတြနဲ႕ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံရျခင္းကို မႏွစ္သက္
• Trans____________ (extending across both North and South Poles)  ေျမာက္ႏွင့္ေတာင္ ၀င္႐ိုးစြန္းမ်ားကို ျဖတ္ေက်ာ္ဆန္႕ထြက္
• Under_____________ (less than normal)
  ပံုမွန္ထက္နည္းပါး
• Super_______________ (part of the building above the foundation)
  အုတ္ျမစ္ရဲ႕ အေပၚက အေဆာက္အအံုရဲ႕ အစိတ္အပိုင္း
• Over________________ (too heavy)
  ေလးလံလြန္း
• Re___________________ (to commit money again into shares rather than spending the profits)
  အျမတ္အစြန္းကို ထုတ္ယူသံုးစြဲျခင္းမျပဳဘဲ အစု႐ွယ္ယာမ်ားအျဖစ္ ျပန္လည္ထည့္၀င္
• Inter_________________ (in the middle position)
  အလယ္ေနရာမွာ
• Post___________________ (a review of a finished event)
  ၿပီးဆံုးသြားၿပီး ျဖစ္ရပ္ကို ျပန္လည္သံုးသပ္ျခင္း
• Ante___________________ (a large entrance or reception area)
  ၀င္ေပါက္ေနရာ က်ယ္က်ယ္ သို႕မဟုတ္ ဧည့္ႀကိဳေနရာ

အေျဖေတြကေတာ့ ေအာက္ပါအတုိင္း ျဖစ္ပါတယ္။

antisocial, transpolar, undersized, superstructure, overweight, reinvest, intermediate, postmortem နဲ႕ anteroom

အသံုးမ်ားတဲ့ ေ႐ွ႕ဆက္ေတြနဲ႕ အဲဒီေ႐ွ႕ဆက္ေတြရဲ႕ အဓိပၸာယ္ကို သိမယ္ဆိုရင္ vocabulary က အလိုလို အမ်ားႀကီး နယ္က်ယ္သြားတယ္ဆိုတာ သိေလာက္ၿပီထင္ပါတယ္။ မူလအစိတ္အပိုင္းေတြကို အလြယ္တကူ ခြဲျခားၿပီး သိျမင္ႏိုင္မွာျဖစ္တဲ့အတြက္ မွတ္သားဖို႕လည္း မခက္ခဲပါဘူး။

  www.myanmar-network.net/forum/topics/un-im-il-dis-mis မွကူးယူေၾကာင္းတင္ျပအပ္ပါသည္။